Scythe Kotetsu II & Choten TUF review
Toen Asus hun Z390 lijn aankondigden kwamen ze tevens met hun hernieuwe TUF concept, iets wat nodig was gezien TUF, of “The Ultimate Force” of whatever that means, een stukje sub branding was zonder echt duidelijk verhaal erachter. Zo waren er echte high-end TUF producten, maar tegelijk voerden ze natuurlijk ROG als hun high-end op. Nu is dat makkelijker: TUF moest gewoon een toegankelijke gaming lijn worden. En dat doet Asus niet alleen, maar door samen te werken met fabrikanten van andere componenten om zo gezamenlijk, goed bij elkaar passende, betaalbare TUF branded producten uit te brengen.
In deze review bekijken we dan ook twee producten die in mijn optiek goed in dat plaatje passen, de Scythe Kotetsu Mark II en de Scythe Choten maakten tenslotte al indruk in hun oorspronkelijke vorm wat prijs-kwaliteitverhouding betreft. Het verschil? Een iets andere afwerking, een RGB fan, en bam: een ecosysteem begint te groeien.
Prijskaartjes zijn helaas onbekend, niets indicatie van prijzen nog daadwerkelijke leveringen. Beide modellen zaten oorspronkelijk op 30 a 35 euro, we gaan gemakshalve uit van een tientje meerprijs of iets dergelijks voor de RGB fan.
Uitpakken, bouw en features
We beginnen met de Choten, waarbij we meteen opmerken dat die meer dan een beetje gewijzigd is: geen pushpins meer. Het basis model blijft hetzelfde, namelijk gewoon een nette, vier heatpipe topdown koeler met 120mm ventilator. Vernikkeld koeler, aluminium sink, en dan afgewerkt met een extra stukje zwart met TUF logo.
Gecombineerd met de zwart-gele fan staat in elk geval een uniek uitziend monstertje.
De Kotetsu? Die is niet gek veel verandert. Enkel dat de bovenkant nu ook de TUF treatment heeft gekregen, en dat ze exact dezelfde ventilator als op de Choten TUF hebben gezet. Verder blijft het simpelweg een prima, mid-size 120mm torentje.
Specificaties
Nog geen specs van de TUF versies, dus hier de specs van de -blokken- van de Kotetsu II en Choten. Let op dat evt fan specificaties op de Scythe site hier niet van toepassing zullen zijn:
Montage
De Choten is zijn pushpins kwijt dus. Pushpins zijn makkelijk, maar ook veel minder duurzaam, dus voor de lange termijn is dit een positieve stap. Beide koelers delen nu exact hetzelfde montagesysteem: Schroefjes in backplate, backplate onder je moederbord, plastic stand-offs daarop…
Metalen clips op die schroeven, die schroef je weer vast, druppeltje koelpasta….
Eeeen koelblok erop. Klaar. Niet de installatie met de minste stappen, maar het is frustratie vrij als je niet totaal onbekwaam bent.
Oh, fan niet vergeten te plaatsen en aan te sluiten, wel handig. Beide koelers hebben geen overlap van het expansieslot, de Kotetsu heeft geen overlap van het werkgeheugen, en de Choten moet je wel even in de gaten houden met geheugen. RGB geheugen gaat veelal wel (Corsair Vengeance RGB PRO, HyperX Predator RGB bijv gaan prima), maar echte XXL modules even in de gaten houden.
Testmethode
We blijven vanaf heden volledig trouw aan onze nieuwe Intel Core i7-8700K setup in combinatie met de ASUS ROG Z370 Maximus X Hero en onze trouwe Seasonic Focus Plus Gold Platinum Plus Titanium Ultra nogwat, ik kan de namen niet bijhouden soms. Het liefst wil je zo veel mogelijk op één platform blijven, maar nu 6 cores het nieuwe mainstream is, met een hoger gebruik tot gevolg, is die stap ons inziens toch echt praktisch relevanter dan vast te houden aan de Intel Core i7-7700K. We zijn nu zo ver dat we een goede, rotsvaste setting hebben voor de temperaturen en geluidsproductie, we hebben lang zitten knutselen wat voltages betreft, afstelling van kleine details in de bios en het opzetten van een geheel vaste opstelling die zowel wat luxere koelers als instappers kan vergelijken, en het is nu vooral een kwestie van koelers (her)testen om de lijst weer zo lang te krijgen als voorheen. De meer nauwkeurige resultaten zijn het m.i. echter waard.
Alle instellingen staan vast zoals voorheen, minimaal 20 minuten burn-in op welk moment we normaliter al steady-state hebben bereikt voor deze processors, en vervolgens meten we het gemiddelde over een periode van 15 minuten. Dit op een open testbench, zonder verdere koeling aanwezig, en genormaliseerd naar de kamertemperatuur; dit kan je binnen een paar graden afwijking zonder problemen normaliseren. Enkele uren tot een dag later en de nodige burn-in verder, herhalen we de test voor een grotere betrouwbaarheid.
Nadat beide tests tweemaal zijn uitgevoerd wordt elke koeler opnieuw gemonteerd om eventuele fouten van onze kant bij monteren uit te sluiten. Afwijkingen die we daar tot dusver zien zitten meestal (mits we onze taak goed doen) in de tienden van graden tot hooguit één graad Celcius. Resultaten binnen 1 C van elkaar kan je dus als meting-technisch gelijkwaardig beschouwen en hanteren wij dan ook als maximaal gewenste afwijking tussen de meetmomenten, anders begint het proces opnieuw totdat we een resultaat hebben dat we betrouwbaar reproduceren. Heel praktisch bekeken kan je jezelf ook afvragen wat een verschil van 3, 5, of soms nog wel meer graden nu echt uit maakt in je build, maar dat neemt niet weg dat we daar termen als ‘beter’ en ‘minder’ met overtuiging kunnen toepassen.
Ter info: een open testbench is in de regel niet beter dan een goede case. Een case met zeer goede airflow laat normaliter een iets betere prestatie zien, een case met matige tot slechte kan de temperaturen iets tot flink laten oplopen. Een open bench test is daarmee dus redelijk accuraat voor menig ’typisch’ degelijk tower systeem, maar blijf altijd nadenken over de gevolgen van jouw andere hardware.
Verder, onthoud ook dat synthetische tests aanmerkelijk zwaarder zijn dan typische game tests, vooral vanwege de consistentie van de belasting; een typische game geeft geen constante 100% load. Goede resultaten in synthetische tests geeft dus bepaalde zekerheden voor praktische applicaties. Hou daarbij wel rekening dat de ene CPU de andere niet is en dat variabelen als case airflow, warme grafische kaarten, of een kacheltje op je bureau in de winter ook invloed kan hebben. Je kan resultaten tussen verschillende reviews dus niet uitwisselen, noch garantie claimen dat jij bepaalde temperaturen die wij halen ook haalt. Dit is primair een vergelijking tussen koeloplossingen, zij het met praktische insteek.
Testresultaten
De resultaten met alle ventilatoren, pompen, en wat moderne koelers dan ook wel niet kunnen bedenken vol open:
Voordat we relativeren, eerst even de -maximale- geluidsproductie:
Normaliter zetten we de koeler dan terug naar 40 dBA, maar deze fan komt niet eens in de buurt daarvan. Hou daar dus rekening mee als je de vergelijking trekt met andere koelers op 40 dBA.
Wat vinden we ervan? Beide waren in mijn optiek al leuk, en dat verandert niet echt met een andere fan. De eerste Kotetsu was op een ouder platform getest en staat niet in de grafiek, maar de verschillen tussen de Choten en Choten TUF zijn praktisch niet relevant. Het is geen test winnaar, maar hij koelt wel een Intel Core i7 8700K op zijn gemak en in stilte. Wellicht opvallend dat de betere montagemethode geen impact heeft.
De Kotetsu? Die staat eigenlijk verdacht hoog voor zijn afmetingen, iets wat we bij de eerste Kotetsu ook al opmerkten. Het feit dat hij direct naast een be quiet! Dark Rock 4 staat (prachtige koeler overigens, maar 2x groter) is zowel een compliment als een indicatie dat Intel’s warmteoverdracht naar de koeler gewoon ondermaats is.
Maar niets ten nadele van de Kotetsu II verder, want die slaat een fors gat met o.a. de Cooler Master Hyper 212 Black, en spart gewoon lekker met 240mm AIO’s. Wat de truuk van Scythe is weet ik niet, maar de Kotetsu koelt objectief fantastisch.
RGB Showcase
Er zit dus ook RGB in. Geen luxe software trickery, maar gewoon in de RGB header van je moederbord en gaan.
Conclusie
Het valt soms niet mee voor Scythe, de fabrikant die vooral bekend staat om ‘gewoon goede koelers voor het geld’, om mensen echt heel erg enthousiast te maken over luchtkoelers. Het TUF concept is an sich best leuk, en ze hebben ook echt iets leukere versies gemaakt van hun koelers, maar we moeten ook opmerken dat het TUF concept nog verre van volwassen is en dat Scythe daar onder de streep niets over te zeggen heeft. Het zal aan Asus en andere TUF partners moeten liggen om dat echt tot een succes te maken, wat meer vereist dan enkel wat RGB op koelers zetten. Zolang het TUF aanbod beperkt is, heck deze koelers zien we nog niet eens te koop, moeten we wat twijfels met jullie delen.
Aan de andere kant, het gaf ons de gelegenheid om onze mening over de Choten en Kotetsu te hernieuwe. En laten we de Choten en de Kotetsu Mark II waarderen voor wat ze zijn: echt ijzersterke koelers. De Choten? Traditioneel blijft de processor zelf met een topdown koeler wat warmer, in de grafiek oogt dat wat minder. Maar de prestatie in absolute termen is gewoon heel erg goed, zeker als we de originele prijsstelling even in gedachten houden, en de extra koeling rondom het socket is op tal van moederborden meer waard dan een towerkoeler. Super exciting? Nop, maar wel gewoon goed spul, voor een eerlijke prijs, met een keurig lage geluidsproductie en installatieprocedure.
De Kotetsu? Die koelt zelfs uitzonderlijk goed. Sure, op een zwaar overclockte 9900K zal een dikkere koeler echt wel uitlopen, maar zelfs op een toch stevige i7-8700K lukt menig veel duurdere koeler niet om echt uit te lopen op de Kotetsu. Directe concurrenten blijven er aardig achter, duurdere modellen blijven er achter, zelfs 240mm waterkoelers hebben het er druk mee. De Kotetsu Mark II, of je nu voor de TUF versie gaat of niet, is gewoon een uitstekend ding: koel, harstikke stil, en harstikke betaalbaar. Wat wil je nu nog meer van een koeler van een paar tientjes? Gewoon aanraders:
Vragen over onze reviews of de producten die we bespreken? Je vindt ons:
– In onze Discord server voor chat en tech talk (gratis en geen installatie noodzakelijk).
– Foritain op Twitter (auteur, test-chef)
– Nadalina op Twitter (baas, foto-heldin)
– YouTube
Enkele hogere res fotos voor de liefhebber, klikken voor de volledige versie: